भोजपुर । सरकारको घुम्नैपर्ने सय पर्यटकीय गन्तव्यभित्र पर्न सफल ‘मुन्धुम पदमार्ग’ विस्तारसँगै पुनः निर्माण थालिएको छ । पदमार्गको स्वीस सरकारको आर्थिक एवं प्राविधिक सहयोगमा, सङ्घीय सरकार, प्रदेश सरकार र गाउँपालिकाको लागत साझेदारीमा रु। एक करोड लागतमा पहिलो चरणको पदमार्ग विस्तारसँगै पुनः निर्माणको काम थालिएको हो ।
पदमार्ग निर्माणका विषयमा जानकारी गराउने उद्देश्यले पदमार्ग बनिरहेको हाँस पोखरीमा सार्वजनिक सुनुवाइ गरिएको छ । सार्वजनिक सुनुवाइमार्फत योजनाको लागत, योजना सञ्चालन पद्धति, योजना सञ्चालन हुने क्षेत्र र पदमार्ग निर्माण अवधिलगायतको विषयमा सरोकारवाला पक्षलाई जानकारी दिइएको हो ।
यो पदमार्गलाई थप व्यवस्थित बनाउनको लागि पहिलो चरणमा पाँच दशमलव ४४ किलोमिटर पदमार्ग निर्माण तथा पुनः निर्माण थालिएको टेम्केमैयुङ गाउँपालिकाका प्रमुख प्रशासकीय अधिकृत अदित दाहालले जानकारी दिए । पदमार्गसँगै पयर्टकलाई लक्षित गरेर यहाँ तीन वटा सार्वजनिक शौचालय, दुई वटा रात्री विश्राम स्थल, एउटा खानेपानी धारा निर्माण गरिने उहाँको भनाइ छ ।
“तीन वटा सरकार र स्वीस सरकारको लागत साझेदारीमा मुन्धुम पदमार्गको थप विस्तारसँगै पुनःनिर्माण थालिएको छ”प्रशासकीय अधिकृत दाहालले भने,“यहाँ पर्यटकलाई लक्षित गरेर पदमार्ग निर्माणसँगै थप संरचनाहरु बन्नेछन् । यो निर्माण अवधि आगामी असार महिनासम्म छ ।” पदमार्गको निर्माण तथा पुनः निर्माणका लागि स्वीस सरकारको ५१ प्रतिशत, गाउँपालिकाको २२ प्रतिशत, केन्द्र सरकारको ५ प्रतिशत र प्रदेश सरकारको २२ प्रतिशत लागत साझेदारी रहेको प्रशासकीय अधिकृत दाहालले जानकारी दिए ।

मुन्धुम पदमार्ग गाउँपालिकाको गौरवको आयोजना रहेकोले यसको थप विकास तथा विस्तारमा जोड दिइएको गाउँपालिका उपाध्यक्ष रमादेवी राईले बताए । गाउँपालिकाले कृषि र पर्यटनलाई मुख्य प्राथमिकता राखेर यहाँका स्थानीयको समृद्धिको आधार तयार गर्ने लक्ष्यका साथ पदमार्ग विस्तार तथा विकासको काम गरिरहेको उपाध्यक्ष राईले बताए । पदमार्गले यहाँको धर्म, सस्कार, सस्कृति रहनसहन, रीतिरिवाजको जगेर्नासँगै स्थानीय कृषि उत्पादनलाई पर्यटनसँग जोड्न टेवा पुग्ने उहाँको भनाइ छ ।

“मुन्धुम पदमार्ग हाम्रो गौरवको योजना हो” उहाँले भन्नुभयो,“यहाँ जति पनि काम भइरहेका छन् यसले यहाँको विकास र समृद्धिलाई जोडेको छ । हामीले कृषि र पर्यटनलाई प्राथमिकतामा राखेर आर्थिक रुपमा सक्षम बनाउने लक्ष्यका साथ काम बढाइरहेको छौँ ।” मुन्धुम पदमार्गमा आउने पदयात्रीहरुको सहज र सुरक्षित यात्राको लागि गाउँपालिकाले योजनाबद्ध रुपमा काम गरिरहेको उपाध्यक्ष राईले जानकारी दिए। पदमार्गलाई थप व्यवस्थित बनाउँदै स्थानीयको रोजगारी र जीविकोपार्जनसँग जोड्ने काम भइरहेको उहाँको भनाइ छ । मुन्धुम भ्रमण वर्ष सन् २०२५ घोषणा गरेर यसको प्रचारप्रसारसँगै विकासको काम भइरहेको उपाध्यक्ष राईले बताउनुभयो । “ मुन्धुम पदमार्ग पूर्वको स्थापित गन्तव्यको रुपमा विकास भइरहेको छ”उहाँले भन्नुभयो,“पदमार्ग विस्तार भएपछि यहाँ आउने पर्यटकको सङ्ख्या बढिरहेको छ । पर्यटकको सहज, सरल, सुरक्षित र आरामदायी यात्राको लागि हामीले योजनाबद्ध रुपम काम गरिरहेका छौँ ।”

मुन्धुम पदमार्ग एक मात्र भर्जिन पदमार्ग रहेकाले यसलाई संरक्षण गर्न आवश्यक रहेको गाउँपालिका अध्यक्ष सरोज बस्नेतले बताए । सडक विस्तारका कारण पदमार्गलाई असर पुग्ने भएकाले यस्ता क्रियाकलापलाई रोक्न आवश्यक रहेको अध्यक्ष बस्नेतको भनाइ छ । मुन्धुम पदमार्ग नेपाल सरकारको एक सय गन्तव्यमा सूचीकृत मार्ग रहेकोले जिल्ला तथा छिमेकी जिल्लाका स्थानीय तहसँग सहकार्य गरेर विकास तथा विस्तार भइरहेको उहाँको भनाइ छ ।

“ मुन्धुम पदमार्ग एक भर्जिन पदमार्ग हो”अध्यक्ष राईले भने“नेपालमा सायदै यस्ता स्थानहरु कमै मात्र छन् । सडक विस्तारका कारण यस्ता क्षेत्रहरुमा क्षति पुगेको छ । पदमार्ग क्षेत्रको संरक्षणका लागि हामीले गम्भीर बन्न आवश्यक छ । एक करोड लागतमा भइरहेको पहिलो चरणको काम सम्पन्न भएपश्चात् यही आर्थिक वर्षमा सम्पन्न हुने गरी दोस्रो चरणमा रु।८५ लाख बराबरको निर्माणको काम हुने अध्यक्ष बस्नेतले जानकारी दिए।

पदमार्गमा आधारित पर्यटन विकास परियोजना अन्तर्गत दिगो र नवीनतम पर्यटन विकासको अवधारणा अनुसार यहाँ काम भइरहेको परियोजनाकी सामाजिक सुरक्षा अधिकृत पार्वती राणाले बताउनुभयो । पर्यटनमार्फत यहाँका समुदायको आर्थिक अवस्थामा सुधार ल्याउने खालका क्रियाकलाप सञ्चालन हुने उहाँको भनाइ छ । पदमार्गमा रहेका होटल व्यावसायिकहरुको क्षमता अभिवृद्धिसँगै पाहुनालाई दिने सेवा तथा व्यवहारको विषयमा तालिम तथा सचेतनाका कार्यक्रम सञ्चालन हुने अधिकृत राणाको भनाइ छ ।

यो पदमार्ग क्षेत्रमा टेम्केमैयुङ गाउँपालिकाका एक सय सात जनाले काम गरिरहेको निर्माण उपभोक्ता समितिका अध्यक्ष रहिम राईले जानकारी दिए । पदमार्ग निर्माणले पर्यटनको विकाससँगै स्थानीयस्तरमा रोजगारी सिर्जना भइरहेको उहाँको भनाइ छ । पदमार्ग क्षेत्रमा छ वटा समूह निर्माण गरेर विभिन्न स्थानमा काम भइरहेको बताए ।